Kent u het woord ‘sjibbolet’?
Niet? Terwijl u misschien toch sjibbolets gebruikt?
Wie zegt bijvoorbeeld wel eens over Hattemers: “In Attum zit een untien in een ökkien met euj d’r in”?

Lang geleden vochten twee Israëlitische stammen met elkaar. De verliezers wilden de rivier over vluchten, maar werden daar staande gehouden. Ze moesten als een soort wachtwoord het woord ‘sjibbolet’ zeggen. Omdat de verliezers de ‘sj’ niet konden uitspreken, bleven ze hangen in ‘sibbolet’. Bij die gelegenheid vonden 42.000 verliezers de dood (bron: Richteren).

Sinds die tijd heet een woord, een zinnetje of een rijmpje waarmee anderen in hun taal worden kunnen worden herkend (en vaak ook bespot) een sjibbolet. In de Tweede Wereldoorlog werd zo het woord ‘Scheveningen’ gebruikt om bezetters te ontmaskeren.

Sjibbolets kennen we ook in het dialect, vooral om de ander in zijn ‘afwijkende’ taal te bespotten of juist het eigen dialect te benadrukken. 

Wie kent de volgende?
De sjout van Sjerpenzeel sjeert sjapen dat het sjond en sjand is (streekgenoten over Scherpenzeel); Die kump van verkesmerk (Apeldoorners over Arnhemmers); Bchood, bchiej en pchroem’n, doar könt de Zwolsers op rchroem’n (Epenaren over Zwolsers); Goat moar speulen achter de meulen, mien kiend (Terwoldsen over Oenenaren).

Misschien zijn er nog meer. Laat maar weten.

Categories:: Dagelijks leven Voorst Dialect Hattem

Meer verhalen

De streekdrachten van de Noord-Veluwe

18 juni 2015
Rein Lotterman
AudioVideo

Oud en Nieuw in de buurt

11 juli 2014
Willi Wilbrink
Galerij

Olde Wievenbrood

29 juli 2015
Paul Hoftijzer

Janna van de Tiggeloven

24 oktober 2014
B. van Dijk

De optocht van De Neutenkrakers

30 januari 2015
C. Wolters
Video

Meidenmarkt in Nunspeet

11 mei 2014
Jette

Monniken zingen bij zonsopgang

02 april 2015
Stan Hollaardt

Knikkeren

10 juni 2014
Vanessa

Pinksterfeest in Gorssel?

16 oktober 2015
Marten Brascamp

Kerstnachtmuziek Ammerzoden

14 december 2015
Wim Durksz

Bruiloft in de tent

20 mei 2015
Riet Winkel
Galerij

Tik takken

05 juli 2015
Dick Jagtenberg

Koninginnedag in Arnhem

03 februari 2015
Henk Hermeling

Mosterd Muziekdag in Doesburg

11 november 2014
Albert
Video

Smoks Hanne

08 augustus 2014
Harry Somsen

Radiozendmarkt

28 mei 2014
marijke buter

Halloween is hot !

29 oktober 2015
Patrick Uding
Video

Kersenpittenspuwen

02 juli 2014
Erik van der Pol

Spiegels bedekken bij overlijden

18 juni 2014
Marjan Heil
Audio

Het doodshemd bleef in de kast

20 maart 2015
Erve Brooks