Kent u het woord ‘sjibbolet’?
Niet? Terwijl u misschien toch sjibbolets gebruikt?
Wie zegt bijvoorbeeld wel eens over Hattemers: “In Attum zit een untien in een ökkien met euj d’r in”?

Lang geleden vochten twee Israëlitische stammen met elkaar. De verliezers wilden de rivier over vluchten, maar werden daar staande gehouden. Ze moesten als een soort wachtwoord het woord ‘sjibbolet’ zeggen. Omdat de verliezers de ‘sj’ niet konden uitspreken, bleven ze hangen in ‘sibbolet’. Bij die gelegenheid vonden 42.000 verliezers de dood (bron: Richteren).

Sinds die tijd heet een woord, een zinnetje of een rijmpje waarmee anderen in hun taal worden kunnen worden herkend (en vaak ook bespot) een sjibbolet. In de Tweede Wereldoorlog werd zo het woord ‘Scheveningen’ gebruikt om bezetters te ontmaskeren.

Sjibbolets kennen we ook in het dialect, vooral om de ander in zijn ‘afwijkende’ taal te bespotten of juist het eigen dialect te benadrukken. 

Wie kent de volgende?
De sjout van Sjerpenzeel sjeert sjapen dat het sjond en sjand is (streekgenoten over Scherpenzeel); Die kump van verkesmerk (Apeldoorners over Arnhemmers); Bchood, bchiej en pchroem’n, doar könt de Zwolsers op rchroem’n (Epenaren over Zwolsers); Goat moar speulen achter de meulen, mien kiend (Terwoldsen over Oenenaren).

Misschien zijn er nog meer. Laat maar weten.

Categories:: Dagelijks leven Voorst Dialect Hattem

Meer verhalen

Ontbijt op school

22 juli 2015
Gerhard Kwak

Touwscheren bij een huwelijk

03 juni 2015
Jan Lubberts

Van ekkes en umme....

05 oktober 2014
annet kooijmans
Audio

De vloek van de kolk

22 september 2014
Ger Hofstee

Sinterklaos

16 januari 2015
Joop Boxstart

Gasthuiscarillon in de oorlog

15 december 2015
K.Laansma
Galerij

Longewos en ander lekkers?

17 februari 2015
Gerhard Kwak
Galerij

Reuzel met kaantjes

06 februari 2015
Gerhard Kwak
Video

Kersenpittenspuwen

02 juli 2014
Erik van der Pol
Video

Een bruidskoe van mijn oudste zus

23 juni 2014
Anton Koster
Galerij

Taptoe Borculo

04 februari 2015
Marja Schulenberg-v.d. Werf

Doesburgs Volkslied

17 juli 2015
Hans Terberg
Video

De doop van examenkandidaten

19 februari 2016
Jan Terbeek
Galerij

Wolcorso Lievelde

03 maart 2015
Lisette Hissink
Video

Botterdagen Elburg

13 oktober 2014
Teis van de Weerdhof

De terugkeer van de spookhond Kladdegat

12 maart 2015
Evert van Olst
Galerij

Verkleedpartijen

23 juni 2014
Dianne Wesselink
Galerij

Bijzondere uitvaart met loopkoets

18 augustus 2014
Addy Borgstein en Jolanda Verkuijl-Borgstein