Kent u het woord ‘sjibbolet’?
Niet? Terwijl u misschien toch sjibbolets gebruikt?
Wie zegt bijvoorbeeld wel eens over Hattemers: “In Attum zit een untien in een ökkien met euj d’r in”?

Lang geleden vochten twee Israëlitische stammen met elkaar. De verliezers wilden de rivier over vluchten, maar werden daar staande gehouden. Ze moesten als een soort wachtwoord het woord ‘sjibbolet’ zeggen. Omdat de verliezers de ‘sj’ niet konden uitspreken, bleven ze hangen in ‘sibbolet’. Bij die gelegenheid vonden 42.000 verliezers de dood (bron: Richteren).

Sinds die tijd heet een woord, een zinnetje of een rijmpje waarmee anderen in hun taal worden kunnen worden herkend (en vaak ook bespot) een sjibbolet. In de Tweede Wereldoorlog werd zo het woord ‘Scheveningen’ gebruikt om bezetters te ontmaskeren.

Sjibbolets kennen we ook in het dialect, vooral om de ander in zijn ‘afwijkende’ taal te bespotten of juist het eigen dialect te benadrukken. 

Wie kent de volgende?
De sjout van Sjerpenzeel sjeert sjapen dat het sjond en sjand is (streekgenoten over Scherpenzeel); Die kump van verkesmerk (Apeldoorners over Arnhemmers); Bchood, bchiej en pchroem’n, doar könt de Zwolsers op rchroem’n (Epenaren over Zwolsers); Goat moar speulen achter de meulen, mien kiend (Terwoldsen over Oenenaren).

Misschien zijn er nog meer. Laat maar weten.

Categories:: Dagelijks leven Voorst Dialect Hattem

Meer verhalen

høken van de eind 70er jaren tut noe

09 december 2015
Elmi Schut
Video

Mei-avond

28 april 2015
Mieke Veken

Belang en waarde van het KNIL

20 augustus 2014
Aarnout Mijling
Video

Mijn hondjes op de dierenbegraafplaats

15 april 2015
Diana Jansen

Naoberschap

24 november 2014
G.J. Klanderman

Slachten in de oorlog

18 juni 2014
G.H. de Bruin-Hartgers

De vlier: brengt zegen en schrikt heksen af

16 september 2015
Ina Brethouwer
Video

Koek slaan

12 augustus 2014
Gea
Video

Wasberrekoek

03 november 2014
Debby Peters
Video

Kralenbreien

23 mei 2014
Bertha
Galerij

Een nat pak op de pont

12 augustus 2014
Jan Reijnen

Oud-Lunterse Dag

23 juni 2014
Albert Hendriksen

Op de striekplank bij Ritn Ditn

07 maart 2016
Hans Hubers

Het worstenhoorntje

22 januari 2016
Gerhard Kwak
Video

Paul Mulder en zijn Land aon de grens

23 maart 2016
Paul Mulder
Galerij

Honing- en Bijenmarkt Eerbeek

09 juli 2014
Ton Fleur
Galerij

Met een bijl in eiken gebinten slaan

13 oktober 2014
h.b.barmentloo

Haring happen

12 februari 2015
C.V. De Bultendarpers