Knieperkes zijn “ijzerkoekjes”, dunne wafels die met behulp van een speciaal wafelijzer gebakken worden en vervolgens opgerold. In de Achterhoek bestaat deze traditie al eeuwen. In vroegere tijden werden de wafels in december als platte wafels gegeten, symbool van het jaar dat zich had ontrold. Vanaf begin januari werden ze dan als rolletjes gepresenteerd. Deze knieperkes staan symbool voor het onbekende nieuwe jaar dat zich nog niet heeft ontvouwd en dat geheimen in zich bergt. Tegenwoordig worden op het Achterhoekse platteland de wafels eigenlijk alleen nog als rolletjes gegeten.
Er is een boek te schrijven over het knieperkes bakken. Over het materiaal, de methode, de historische ontwikkeling, over de oudste wafelijzers en versieringsmotieven en ga zo maar door. Het oude wafelijzer van mijn overgrootouders hangt nu aan de muur op de boerderij. Vroeger werd dat boven het open vuur gebruikt in de “olde kökken”. Maar we gaan met de tijd mee. De familie heeft nu een elektrisch wafelijzer, veel makkelijker en ook de jeugd op de boerderij vindt het een bijzonder leuke bezigheid om in december de wafels te bakken.
Het knieperkes bakken beleeft de laatste jaren een renaissance omdat de koekjes zo lekker krokant en smakelijk zijn. Hieronder een familierecept, maar er zijn meer recepten in omloop. Het geheim van mijn moeder is dat ze een eetlepel jenever door het beslag roert. Daar wordt de wafel namelijk heerlijk bros van!
Recept:
500 g bloem
350 g suiker
175 g boter, gesmolten
3 dl lauwwarm water en een eetlepel jenever
1 ei
1 eetlepel anijszaad (of 2 eetlepels)
1 zakje vanillesuiker
een beetje zout
Smelt de boter in een pannetje maar laat deze niet te heet worden. Zeef de bloem en roer alle droge ingrediënten door elkaar. Voeg het water en de jenever toe en meng alles goed totdat een mooi vloeibare geheel ontstaat. Kluts de eieren en voeg deze ook toe evenals de gesmolten boter. Controleer of het beslag taai vloeibaar is. Laat het een nacht afgedekt staan in een niet te warme omgeving. Maar je kunt ook zonder uitstel aan het bakken slaan. Controleer nogmaals of het beslag traag als stroop is. Laat het wafelijzer heet worden nadat het met wat boter is ingevet. Pak een lepel en giet hiermee het beslag op het hete wafelijzer. Kort aandrukken. Na een aantal tellen (even oefenen) is de wafel lichtbruin. Haal de warme wafel met een spatel uit het ijzer, leg deze op een houten plank en rol de wafel direct om de steel van een pollepel. Het moet nogal snel gebeuren, je moet er handigheid in krijgen. Veel succes en veel plezier!
