'Die Schöne': De geschiedenis van de paasstol
De paasstol is een product waarvan de herkomst niet exact is vast te stellen. De naam doet wel aan Duitse oorsprong denken, maar dezelfde vorm kwam ook al voor bij de Friese kerstbroden en is al enige eeuwen in gebruik. Van oorsprong zijn de stollen een vruchtbaarheidssymbool (Klobebrot) wat nog duidelijk te zien is aan de kerf of kloof in het deeg aangebracht.
Christbrote
Al in 1329 was er sprake van stollen in Duitsland. Bisschop Heinrich von Naumburg gaf in dat jaar de bakkers een nieuw gilde – privilege met de opdracht hem en zijn opvolgers voortaan met kerst en pasen twee stollen te bakken, elk gemaakt van een halve schepel tarwe. Uit deze beginperiode zijn geen recepten overgeleverd maar men mag aannemen dat de receptuur steeds werd aangepast aan de ontwikkeling van de bakkunst.
In de archieven in Dresden worden paasstol genoemd anno 1438. In 1496 werden de stollen als handelswaar op de markten verkocht. Daar werd voorts in 1528 verklaard dat het bakken van fijnere gebaksoorten – waaronder de stol werd geschaard – voortaan uitsluitend door koekbakkers mochten worden vervaardigd en niet langer door ‘gewone’ broodbakkers. Vele malen worden in Duitse archieven de stollen vermeld als pachtbetaling aan vorstelijke en geestelijke hoge heren. De vermaarde ‘Koningsstol’ in Dresden wordt als zodanig al genoemd in 1529. Uitvoerige recepten van stollen werden echter pas na 1700 als ‘ boterstollen’ opgetekend in vakboeken, afkomstig uit Berlijn en Leipzig.
Het traditionele recept
Bij bakkerij Oude Wesselink worden de stollen gebakken volgens traditioneel recept. Hiervoor word de beste kwaliteit bloem gebruikt, ten eerste voor de smaak maar de hoge kwaliteit heeft nog een ander doel. De stollen bevatten zoveel vulling dat een lagere kwaliteit bloem deze niet kan dragen en dat de broden zullen inzakken.
De stollen worden gevuld met krenten en rozijnen, deze worden voor het toevoegen geweekt in lauw water om ervoor te zorgen dat ze zacht zijn en geen vocht uit het deeg kunnen trekken.er word 150 % krenten en rozijnen aan het deeg toegevoegd. Hiernaast voegen we een mix van noten en gedroogde vruchten toe. De noten worden voor het toevoegen gebruineerd in de oven. Dit zorgt voor een optimale smaakbeleving. Midden in de stol word een pil zuivere amandelsijs gerold. Wanneer de spijs in de stol is gerold halen we de stol door de geschaafde amandelen. Als laatste worden de stollen direct na het bakken afgestreken met gesmolten roomboter, hierdoor word de kort zacht en kan het niet meer uitdrogen.
In de uitzending van 28 maart 2016 de bakker die al twee keer het beste paasbrood bakte:
