De eerste donderdag na Allerzielen is het dan eindelijk weer zover...... 'Leste Mert'.
De grote dag voor Druten en het hele Land van Maas en Waal en dat in 2015 al voor de 197e keer.
Bij koninklijk besluit
Bij besluit van 29 juli 1819 werd het houden van de “Leste Mert” aan de gemeente Druten door Koning Willem I, de koopman-koning, toegestaan. De naam “Leste Mert” geeft aan dat er per jaar meer markten werden gehouden. Er werden in Druten namelijk drie jaarmarkten gehouden, één op de eerste dinsdag na achtien april, één op de eerste donderdag van september en één op de eerste donderdag na 2 november. De laatste, de “Leste Mert” dus, was de belangrijkste. Zo belangrijk, dat meiden en knechten zich verhuurden onder voorwaarde, dat zij met de “Leste Mert” vrij waren. Dat scholen en bedrijven op die dag hun poorten sloten en dat het huishouden op die dag niet werd gedaan.
Dit beeld, twee kooplieden onderhandelen over de prijs, staat centraal aan de Hogestraat in Druten
Snert eten
Er werd niet gekookt, maar daags- of twee dagen vóór de “Leste Mert” werden grote pannen erwtensoep gemaakt. Dat “Snert” maken en het eten daarvan tijdens de “Leste Mert” is een heilige traditie geworden, in elk rechtgeaard Maas en Waals gezin. Snert en koeiestront zijn onlosmakelijk met de “Leste Mert” verbonden. Zonder deze ingrediënten kan er geen sprake zijn van “Leste Mert”. De drie jaarmarkten waren sterk verbonden met de veehouderij. Zo kon men op de eerste markt, afhankelijk van de hoeveelheid weide die men had, vee kopen of verkopen, op de tweede markt kon men zijn veestapel aanpassen en op de derde of “Leste Mert” kon men afhankelijk van de beschikbare stallingsruimte en ruwvoeder-voorraad, vee kopen of verkopen.
Niet meer.....
De eerste twee markten zijn opgehouden te bestaan doordat het Land van Maas en Waal in de loop der jaren middels provinciale- en rijkswegen een zeer goede ontsluiting kreeg en moderne transportmiddelen het mogelijk maakten, het gehele jaar door vee te verhandelen op de grote veemarkten van Den-Bosch, Utrecht, Doetinchem, Rotterdam enz..
Grote traditie
De 'Leste Mert', die de grootste vee-aanvoer en de levendigste handel kende, is echter tot de dag van heden blijven bestaan en geworden tot een Maas en Waalse traditie, waarvan het verdwijnen ondenkbaar is. Wie eenmaal de sfeer van de 'Leste Mert' heeft geproefd en ondergaan, kan daaraan geen weerstand meer bieden en zal elk jaar op de eerste donderdag na 2 november naar Druten trekken.
Aantrekkingskracht
Al gauw ontstond er door de grote aantrekkingskracht en ontstond er naast de handel in vee , een handel in voor de boerderij belangrijke artikelen, zodat er naast veehouders en handelaren ook zadel- en tuigmakers, klompenmakers, wagenmakers , touwslagers, smeden, mandenmakers e.d. hun waar te koop aanboden. Later kwamen daar de handelaren in huishoudelijke artikelen zoals keukengerij e.d. en stoffenhandelaren bij. De 'Leste Mert' kreeg ook een grote aantrekkingskracht op kwakzalvers, kermisklanten, muzikanten, slom (=snoep)verkopers e.d. Zo ontstond er naast de veemarkt één van 's lands grootste en alom bekende warenmarkten met daaraan verbonden een kermis.
De veemarkt stond traditioneel centraal in vroeger tijden!
Onder druk
Door de reeds eerder genoemde ontsluiting van het Land van Maas & Waal en de goede transportmiddelen in combinatie met de modernisering van de veehouderij en de landbouweconomie, die de veehouder voor de voedervoorziening minder afhankelijk hebben gemaakt van de opbrengst van het eigen bedrijf, is de veeaanvoer op de de 'Leste Mert' sterk onder druk komen te staan. Voor de agrarische stand, (veehouders, tuinders, fruittelers) uit Maas en Waal en verre omgeving is dat echter geen reden om weg te blijven. Zij zijn er dan ook elk jaar weer met of zonder vee. Naast de agrarische stand wordt de 'Leste Mert' ook nog eens bezocht door zo'n slordige 30.000 mensen.
U mag de 'Leste Mert' dan ook niet missen!!!
