Het was negentig jaar geleden populair en is het nu weer. Het wecken. In Nederland begon dat ooit in Arnhem.
Wat is dat ook alweer, wecken? Het is een methode voor het conserveren van levensmiddelen die werd uitgevonden door de Fransman Nicolas Appert (1749-1841). De methode werd verkocht aan Johan Carl Weck, die in Duitsland de onderneming J. Weck stichtte. De weckflessen werden een bekend symbool.
Bij wecken worden potten met etenswaren als groenten, vruchten of vlees in een weckketel met bijna kokend water gestopt. De speciale weckring en beugel zorgen ervoor dat het deksel niet losraakt. Er ontstaat een vacuüm in de pot, waarna het voedsel jarenlang bewaard kan blijven.
De ketel, die heel lang opstond:
Dat vacuüm zorgde er overigens wel voor, dat de weckpotten met sperziebonen of ingemaakte abrikozen lastig te openen waren. Er waren twee soorten weckringen, met elk hun eigen probleem.
De pot met platte ring met uitsteekseltje was soms nauwelijks open te maken, omdat het rubberen 'handvatje' vaak verdroogd was en tijdens het lostrekken afbrokkelde.
De vierkante ringen hadden ook een eigenaardigheid: je moest met de punt van een aardappelschilmesje wrikken - pas op, dat je de ring niet kapot steekt - om het vacuüm op te heffen. Als dat lukte, hoorde je een harde plof en kwam er een stoot geur los.
Wat werkt er beter dan een filmpje om het te snappen?
Op het drukbezochte evenement Beleef Landleven zijn er speciale stands over wecken, zo zag radioverslaggever Marc Loeven:
Bijvoorbeeld die van Carolina Verhoeven en haar dochter Imke Gerritsen. Verhoeven weckt al ruim dertig jaar. 'Wecken is in Nederland begonnen in Arnhem. Er was een lerares van de huishoudschool die ook met de fiets en de trein te plattelande ging. Zij was vertegenwoordiger van de firma Weck en zij introduceerde de techniek bij vooral gegoede families. Het frappante is: ik heb nog wecken van haar geleerd toen ze nog leefde. Het was in die tijd een hype en nu weer.' Verhoeven zorde ervoor dat het wecken op de nationale inventaris immaterieel erfgoed is geplaatst.
Tijdens de Landleven dagen werd de wedstrijd Heel Holland weckt gewonnen door Annie Pol uit Twello. Volgens de jury was haar jam een smaakexplosie van peer.
De oude technieken slaan over op jongere generaties, want een eindje verderop in het Nederlands Openluchtmuseum staat Lisette (23) te boterkloppen. Ze komt net van de kunstacademie. 'Het is steeds hipper en mensen willen weer weten wat er in hun eten zit.'
