Wanneer de grote zwarte hutkoffer in het gangetje van ons bovenhuis in Amsterdam-Zuid werd gevuld met lakens, slopen, handdoeken, washandjes, kleding, gezelschapsspelletjes, enz., wist ik als jongetje van zo'n jaar of zeven: het is weer zover, twee weken vakantie op de Veluwe! Mijn ouders hadden geen auto, en we waren dus aangewezen op het openbaar vervoer om van Amsterdam naar Nunspeet te reizen. Het was onmogelijk om alle bagage in de bus en de trein mee te zeulen. Dus werd Van Gend en Loos te hulp geroepen, die ongeveer een week voor ons afreizen naar Nunspeet de hutkoffer kwam ophalen om hem vervolgens op het vakantieadres af te leveren.
Amsterdam - Nunspeet: nu een ritje van amper een uur met de auto. Destijds, in de vijftiger jaren, had ik het idee helemaal naar de andere kant van de wereld te reizen. We waren met bus en trein zo’n drie uur onderweg. Eindelijk bereikten we dan het stationnetje van Nunspeet. Vanaf het perron keek je over het spoor naar de overkant het bos in. Daar moest het zijn: Dennendal, het familiepension voor het hele gezin.
Midden in het bos een groot wit landhuis van drie verdiepingen met daaromheen een flinke strook grind. Ik zie de eigenaar en zijn vrouw nog staan om alle nieuwe gasten persoonlijk de hand te schudden. Ome Hans en Tante Dien; zo wilden ze door de gasten aangesproken worden. Niks dikdoenerij, geen uitgebreide incheckbalie, maar het gezellig-kneuterige van de jaren vijftig.
De Amsterdamse melkboer Hans Jung vond vlak na de oorlog dat de stadse mensen meer van de natuur moesten kunnen genieten. Ermelo leek hem een geschikte vakantielocatie. Hij nam de trein ernaar toe, viel onderweg in slaap en werd wakker in Nunspeet. Daar ontdekte hij een buitenhuis, ‘Villa Dennendal’, uitermate geschikt voor zijn plannen. En zo werd melkboer Jung samen met zijn vrouw eigenaar van Dennendal.
Als gast kon je kiezen voor een eenvoudige slaapkamer met stapelbedden in het grote huis, of voor een van de houten hutjes tussen de bomen rondom het landhuis. Ook hier stapelbedden in het enige vertrek dat zo'n hutje had. Toiletten waren er buiten in een apart toiletgebouw en tevens op de gangen in het landhuis.
Om je te wassen ging je naar de met riet overkapte wasruimte naast het huis. Daar bevond zich een grote granieten tafel, met vijf wasbakken aan beide kanten. Tien kranen met tien stralen koud water stonden tot je beschikking. Wie een douche wilde nemen, begaf zich naar het douchegebouwtje, enige meters verderop. Vijf kansen dat er een douche vrij was. Kosten: een kwartje.
Bekijk hier een heel oud filmpje van een van de eerste gasten
's Morgens vroeg toog iedereen vanuit de kamers en hutjes in pyjama naar buiten, met in de hand washandje, handdoek, zeep, bekertje, tandenborstel en tandpasta.
Op de kamers was er elektrisch licht en een stopcontact, zodat de heren die zich elektrisch schoren, dat in ieder geval op de kamer konden doen. Wie in een hutje verbleef, had pech. Daar was geen elektriciteit. Hutjesmannen moesten zich dus altijd nat scheren bij de buitenwasplaats. 's Avonds kon je het hutje verlichten door het gaskousje aan te steken van de enige (gas)lamp die er hing.
Het ontbijt was 's morgens punctueel half negen. Iedereen moest dan in de grote eetzaal aanwezig zijn aan de hem of haar toegewezen tafel. Ome Hans pakte de microfoon en vroeg om een minuut stilte, zodat er gebeden kon worden. Na zijn "Dank u, ik wens u allen een smakelijk eten", zette iedereen zich aan het ontbijt.
Owee als er iemand te laat kwam. Dan pakte ome Hans weer de microfoon, liet iedereen zijn bestek neerleggen, en vroeg de laatkomer naar de reden van het niet op tijd zijn. Als straf moest er door de ongelukkige een liedje gezongen worden, anders was er geen ontbijt voor hem of haar.
Een ander ritueel was er als iemand zijn verjaardag vierde. Voor aanvang van het ontbijt werd de jarige naar de microfoon geroepen en gefeliciteerd. Vervolgens bond ome Hans een ontbijtkoek met twee touwtjes om de onderarm van de jarige. Aldus versierd werd het feestvarken weer naar zijn plaats gestuurd.
Nu wil het geval dat mijn ouders op 13 en 15 augustus jarig waren, en dat deze data regelmatig in onze vakantie vielen. Vaak trokken wij dan ook weer huiswaarts met twee ontbijtkoeken in onze hutkoffer.
Dan was er de corvee. Volgens een roulatiesysteem kwam iedere tafel enkele keren per week aan de beurt om alle tafels af te ruimen. Alle servies en bestek moest naar de keuken worden gebracht, waar alles op een rek werd gezet. Dit rek werd in een enorme "afwastrommel" geschoven. Na enige minuten draaien met veel sop en heet water kwam het rek met de schone vaat er weer uit, en kon een ploeg aan het afdrogen beginnen. Intussen werd het volgende rek met vuile vaat schoongewassen. Na ongeveer een half uur was het karwei geklaard, en kon je verder gaan met je vakantie.
De avonden op Dennendal waren elke keer weer iets bijzonders. Zo vertoonde ome Hans regelmatig dia’s over de omgeving van Nunspeet in de verschillende seizoenen.
Dan was er een leesavond, waarop de hele recreatiezaal annex eetzaal herschapen werd in een grote bibliotheek, waar iedereen rustig boeken en kranten las.
Elke week was er een bonte avond, waarop de gasten zelf konden optreden met zang, voordracht, sketches, muziek enz.
Ook kwam er elke week op een vaste dag een combo om de muziekavond te verzorgen. Ik herinner mij nog heel goed een familieorkestje van Indische afkomst. De oudste zoon had van een grote houten kist een bas gemaakt, met touw als snaren. Onvoorstelbaar hoe hij met zulke eenvoudige middelen de meest voortreffelijke muzikale hoogstandjes vertoonde: een soort voorloper van Mini en Maxi.
Pas tegen 1960 kwam er een kleine televisiekamer, waar zo'n tien tot twintig mensen 's avonds konden zitten. Er werd weinig gebruik van gemaakt.
Tante Dien kookte in haar eentje voor de hele meute. Natuurlijk had zij wel enige hulp voor hand- en spandiensten, maar het grote kookwerk kwam op haar neer.
Elk afscheid van de vakantietijd in Nunspeet viel mij zwaar: weer terug naar één hoog in Amsterdam-Zuid. Gelukkig kozen mijn ouders jarenlang voor Dennendal. Nog steeds heeft de Veluwe een aparte plek in mijn hart: ik kom er graag en veel. En ergens mis ik toch wel die corvee, dat gaskousje, die buitenwasplaats, het strafliedje, die koek op je arm. Maar ik ben dan ook pas in oktober jarig.
Bekijk hier het fragment uit onze tv-uitzending:
https://eenwagenvolverhalen.nl/Sport-en-vrije-tijd/vakantietraditie-in-nunspeet.html#sigProIdca4d9eea2b
