Zypendaalse appelstruif

Als kind woonde ik in een van de straten van Gulden Bodem in Arnhem. In het hoekje van het Gravinnenbos (tegenwoordig Park Gulden Bodem genoemd) naast het park Zypendaal.  Mijn broer of ik werden vaak weggestuurd om bij de Zypendaalse weg eieren te gaan kopen.

Als je voor eieren kwam werd je in de voorkamer gestald. In zo’n vreemde en behoorlijk donkere ruimte duurde het altijd een tijd voor je de moed had om echt rond te kijken. Een stevige buffetkast en een schouw waren in het schemerlicht snel te herkennen. Onder de schouw stond een ouderwetse zwarte kachel. Aan beide zijden op de schouw stonden twee grote beelden. Het waren rode immense katten. Maar als je goed keek leken de ogen van de katten je te volgen. Voordat ik dit verschijnsel verder kon onderzoeken, kwam de vrouw terug met de eieren. Ze had ze op de tray dat in mijn mand lag gelegd. Erbij stond een pannetje, dat ik nog niet kende. “Breng het maar later terug.”zei ze, “Ik had wat struif, dat lusten jullie vast wel.” Nu had ik geen enkel idee wat struif was, maar ik was veel te druk om de centen te tellen en de eieren te betalen. De eier-vrouw telde het geld na en deed het in een oude koektrommel, die zij daarvoor als geldbak gebruikte. Daarin lag ook nog een notitieschriftje, waarop ze precies met een klein potloodje noteerde wat ze had ontvangen. Een van de grote katten sprong tot mijn schrik toen plots op tafel. “Hij zal aangehaald willen worden“, werd me gezegd. Hij was wel erg zacht, maar zo grote kat had ik nog nooit geaaid.

Zo ging ik even later met de eieren en het struif naar huis. Mijn moeder nam de struif met een glimlach mee naar de keuken. Ze zei nog dat we die avond appelstruif als nagerecht te eten kregen. Maar appels hadden zeker niet in het pannetje gezeten.

Voordat we gingen eten werd ik naar de keuken geroepen. Mij werd het pannetje van de kippenvrouw in de handen gedrukt en kreeg de opdracht om het nu nog even terug te brengen. Want warm was appelstruif het lekkerst werd er bij gezegd. Toen ik terug kwam stond het eten al aan tafel. En kreeg ik uiteindelijk appelstruif als toetje.

Na wat uitleg begreep ik eindelijk dat struif de vloeibare inhoud van eieren was. En omdat er waarschijnlijk een aantal eieren gebroken of een te dunne schaal hadden, had ik de Zypendaalse struif cadeau gekregen.

Het recept voor het ouderwetse, traditionele nagerecht Vierstruif met de inhoud van vier eieren gemaakt, vindt men op Nederlands Dis: http://www.nederlands-dis.nl/nagerecht/vierstruif-of-roomstruif/

Roomstruif of vier- en appelstruif zijn zeer oud gerechten. Het werd reeds in de gouden eeuw hier gemaakt en gegeten. Recepten daarvoor vindt men in diverse oude kookboeken.

Recept appelstruif

• ¼ liter melk
• “echte”vanille suiker
• paar korrels zout
• 4 eieren of de struif van 4 eieren
• 40 gram bloem
• 40 gram boter
• 40 gram rietsuiker (liefst fijne)
• 3 tot 4 zacht-zure appels
• wat citroensap
• wat extra boter
• poedersuiker
• eventueel kaneel

Schil de appels, boor ze en snij ze in kleine stukjes. Druppel er wat citroensap over, bestrooiui ze licht met suiker en eventueel wat kaneel. Even wegzetten.

Meng de lauwe melk met vanillesuiker en wat zout.

De eiwitten van het eigeel scheiden. In ieder geval moet het eiwit helemaal vrij van eigeel zijn. Klop de eidooiers met de boter op kamertemperatuur tot een crème. Klop er wat van de suiker en alle bloem door, daarna de lauwe vanillemelk.

Klop de eiwitten stijf. Meng dit met de appel door het beslag. Strooi er eventueel wat amandelsnippers over.

In de koekenpan

Bak de appelstruif in een koekenpan met wat boter op een laag vuur tot de massa aan een kant mooi gekleurd aan de ander zijde gestold is. Stapel de gebakken lagen met de bruine kant naar beneden op elkaar. Natuurlijk wel de laatste laag met de bruine kant naar boven op de stapel leggen.

In de oven

Verwarm een oven voor op 180 ⁰C. Vet een kleine springvorm in met boter en strooi die licht in met wat paneermeel. Stort er de massa in. Bak de appelstruif in max. 45 minuten goudbruin.

Strooi in alle gevallen royaal poedersuiker er over.