Kroosjes of Krozen zijn heel kleine pruimen. Ze heten ook wel kerspruimen, een heel kruidige pruimensoort zo groot als meikersen.
Vroeger stond bij ons huis in het Land van Maas en Waal in Wamel bij een van de buren een heel oude krozenboom. Een zeer grillige, hoogstamboom, die de meeste jaren een enorme oogst aan kroosjes: kleine geel-rode pruimpjes gaf.
Land van Maas en Waal
Nog tot het eind van de jaren zestig, begin jaren zeventig stonden na de tweede wereld oorlog eigenlijk bij vrijwel elke boerderij en huis in het Land van Maas en Waal een krozenboom. De pruimen werden traditioneel voor eigen gebruik verwerkt, maar de krozen werden ook door de opkopers van Flipje uit Tiel in grote hoeveelheden gekocht. Er bestonden zeker rond 1930 in bijna alle dorpen in dit gebied aparte boomgaarden met alleen hoogstambomen met kroosjes. In Tiel maakten ze daar jam van die vooral naar Engeland werd uitgevoerd, die waren dol op deze apart smakende kruidige jam ( CherryPlum).
Bloesem
In het voorjaar tooiden deze pruimenbomen meestal als eerste met hun bloesem van wit tot een soort roze gekleurd het Land van Maas en Waal en toverden het om tot een waar sprookjeswereld. Het is jammer dat de meeste kroosjesbomen eind van de vorige eeuw gekapt zijn, want deze warmte minnende boom gaf het land van Maas en Waal toen veel karakter. In de Wilgenstraat 6-8 in Boven-Leeuwen kan men de laatste of een van de laatste krozenboomgaarden van ons land nog bezoeken.
Maar gelukkig vooral ook voor de bio-diversiteit worden krozenbomen tegenwoordig weer vaker in tuinen en weides geplant. Kroosjes doen het als boom daarnaast erg goed in het steeds warmer wordende klimaat. Jammer is daarbij wel dat eigenlijk alleen de ondersoort “NIgra”wordt aangeboden. En die bloeit erg mooi, heeft een mooi donker blad, maar draagt zelden pruimen. Dus wil je lekkere kroosjes uit eigen tuin, ga dan op zoek naar een andere variëteit van de kerspruim ( Prunus Cerasifera var. Pissardii is bij voorbeeld een geschikte).
Maar van die kroosjes is naast uitstekende wijn zeer lekkere jam te maken, weten we uit ervaring.
Krozenjam
Voor 2 jampotten:
• ¾ kilo rijpe pruimen
• wat pitten van de pruimen of 1 eetlepel bittere amandelen ( het laatste geeft iets meer smaak)
• sap van 1 citroen
• ½ kilo rietsuiker
Was de pruimen. Halveer en ontpit ze. Pureer het vruchtvlees.
Hak de bittere amandelen fijn en stop ze in een thee-ei. Zelf sla ik met een hamer de pitten van de pruimen stuk en haal de witte stukjes eruit en stop die in een thee-ei.
Voeg de citroensap bij de pruimenmoes, hang het thee-ei erin en breng alles al roerend aan de kook. Laat de massa op een laag vuur in ruim 25 minuten tot 2/3 inkoken. Zorg dat de prut niet aanbrandt.
Voeg dan de suiker erbij, breng opnieuw aan de kook en kook alles nog zeker 15 munten in. Doe dan een theelepel jam op een schoteltje of op de aanrecht. Loopt het niet meer uit dan heb je de jam voldoende ingekookt. Haal het thee-ei uit de jam en doe de jam in goed schoongemaakte potten , maar roer daarvoor de jam nogmaals helemaal door.
• Wil je een luxe jam, meng dan op het laatst 125 gram fijngemalen gemengde noten door de jam.
