Op bijna alle kleine boerderijtjes in het land van Maas en Waal was een grote kookpot van rond 200 liter inhoud aanwezig. Vaak stond deze in een hoekje van de deel in het achterhuis, of deze was aanwezig in een bijgebouw: het zgn bakhuis. Deze kookgelegenheden hadden vaak een schoorsteen van geringe hoogte, zowel in het bakhuis als in de hoek van de deel. Deze kookpot werd gebruikt om varkensvoer van het eigen bedrijf te bereiden; dit werd dan gekookt en vermalen in een mengmachine.

Bij het zgn. huisslachten werd zo’n 150 liter water aan de kook gebracht om de haren van het gedode varken van zijn huid te schrapen. Maar op de zondagmiddagen werd er in de meeste gevallen de kookwas van het gezin in gedaan. Veelal werd eenmaal per week gewassen en de kookpot verwarmd.

Mij staat nog bij dat in een groepje van een 5-tal boerenbehuizingen de vaders op zondagmiddag de waspot aan de kook brachten. Al deze schoorsteentjes van geringe hoogte gaven in de omgeving een rookneerslag, afhankelijk van de weersomstandigheden. De zgn. fornuispot werd met schanshout gestookt; dit schanshout bestond uit twijgen van hout die tevoren tot bossen waren gebonden, en die droog werden bewaard onder een afdak. Men zat op een kist voor de kookpot en het te lange schanshout werd op de knie aan passende stukken gebroken, zodat het op het rooster van de vuurbak paste. Dit vuurtje stoken was ook nog een beetje aardigheid, en wij als kinderen mochten dan ook een handje helpen. Nadien werd deze kookpot afgedekt met oude jassen om de inhoud warm te houden voor de vaste wasdag op maandag.

Met de komst van de automatische wasmachine in de jaren zestig was dit vuurtje stoken ook verleden tijd. De kookpotten werden geleidelijk aan gesloopt en je kwam ze nog enige tijd tegen als grote bloembakken bij bepaalde gelegenheden.

De kookpot van 200 liter inhoud in een bakhuis

Categories:: Dagelijks leven Maas en Waal Slacht Eten en drinken

Meer verhalen

Bruiloft in de tent

20 mei 2015
Riet Winkel

Zure haring op oudjaarsavond

12 mei 2014
Reini Meutstege

Ketelkoek op tweede kerstdag

16 december 2015
Paul Hoftijzer

De ballade van een muzikant

25 november 2015
Andries Zwart

Letterdoeken vertellen mijn leven

15 juni 2015
Willi Wilbrink
Video

Schaapscheerders maaltijd

07 augustus 2014
Gertjan Janssen

Gasthuiscarillon in de oorlog

15 december 2015
K.Laansma

Sociëteit Apeldoorn

18 juni 2014
Gerard Schurink

De Karbonadekoets

27 juni 2014
Jo Berendsen
Video

Doesburg Binnenste Buiten

01 juli 2014
Jaap Geurtsen

De koningin vertelt over feest in Huppel

14 oktober 2014
Gea Schreurs

Houtbewerking en 'vrije' kunst

10 februari 2016
Piet Post
Video

Aardbeiendag in Zaltbommel

17 april 2015
TRIP Zaltbommel

Carbidschieten rukt op naar de stad

28 december 2015
Ina Brethouwer

Vernoemd naar grootouders

08 april 2015
Ans Jonker

Op brommers achter de brandweer aan

03 februari 2015
Dhr. J. Attema
Galerij

Ringsteken (rijden) in Loil

21 november 2014
Ap Dieker

Eigen pan of papier mee naar de slager

20 april 2015
Gerhard Kwak