Veel van de gebruiken rondom rouw zijn verdwenen.

Afleggen

Van oma hoorde ik dat zij nog vaak heeft geholpen met het afleggen van een overledene. De drie naaste buurvrouwen klaarden die klus.

Een leuk verhaal hierover is, dat Joop’s moeder, toen ze zwanger was van een van de zussen van Joop – en dit nog niet wilde weten – gewoon haar burenplicht toen deed. Later kreeg ze te horen, dat had je niet mogen doen. Maar ja, toen in die tijd vertelde je niet dat je zwanger was, dat zagen ze op een zekere dag wel! Deze burenplicht van af leggen heb ik niet meer meegemaakt.

Aanzeggen

Ook dit gebruik was al van voor mijn tijd hier. Gebruikelijk was dat de naaste buurman in de buurt ging vertellen, namens de familie, wie er overleden was. En ook de familie van de overledene werd zo op de hoogte gebracht.

Hulp

De buurt hielp, tijdens de dagen dat het lijk boven aarde stond (en ook nog wel daarna), met de werkzaamheden (melken, voeren van het vee etc.) op de boerderij.

Luiken

Gebruikelijk was het dat de luiken in het rouwhuis half werden gesloten. Bij de kamer waar de overledene was opgebaard, werden de luiken geheel gesloten.

Dragen

Het uitdragen van de kist op de dag van de begrafenis was een taak van de buurt. Dit gebruik is helemaal verdwenen. Al zie je in deze tijd toch wel dat kinderen, kleinkinderen of vrienden dit doen. Dit gebruik door buren, zou dus nog best in ere kunnen worden gehouden.

Toen Joop trouwde, kocht hij een zwart pak en een hoge zwarte hoed. (Een grijze hoed voor z’n trouwdag huurde hij!) Het pak was eerst voor zijn huwelijk, maar pak en hoed werden later gebruikt voor de buren-draag-plichten. En in de begin jaren van ons huwelijk heeft hij het zwarte pak en hoed voor deze burenplicht regelmatig nog gebruikt. De buren-dragers zaten op de deel en kregen daar koffie. Voordat de kist werd uitgedragen kregen de dragers een borrel, allemaal uit het zelfde glas. Er werd event. geloot wie er moest dragen. Die droegen dan de kist het huis uit. Ze liepen achter de lijkwagen de buurt uit en stapten dan in de auto’s. Of heel vroeger in de paardenkoetsjes. Toen werd ook de gehele weg naar het kerkhof gelopen. Ook op het kerkhof werd het dragen door de buren gedaan. De burendragers werden later met de boerenwagen weer van het kerkhof opgehaald. Na de begrafenis kreeg de familie broodjes met kaas en ham en koffie. De burendragers kregen dit ook en ook weer op de deel.

Bediening

De naaste buurvrouwen bedienden die dag en ook tijdens het condoleren, een dag voor de begrafenis. Voordien had men geholpen het huis op orde te brengen, stoelen klaarzetten en natuurlijk de koffie zetten en broodjes smeren. Dit alles in het zwart gekleed met een zwart met wit motief schort(je) Als de lijkstoet richting kerkhof was, werden de luiken weer geopend door de buurvrouwen.

Ziekte in de buurt

Voordat de bedrijfsverzorger/gezinsverzorgster hun intrede deden werd ook bij ziekte geholpen door de buurt, zowel in voor- als achterhuis. Een boerderij moest doorgaan. En ook in het voorhuis was, vooral als de moeder ziek was, veel werk. Bij problemen was je er voor elkaar! Van Joop’s moeder hoorde ik dat er indien er gewaakt moest worden bij een ernstige zieke, men ook een beroep deed op de buren.

Categories:: Van wieg tot graf Ziekte Overlijden Naoberschap Voorst

Meer verhalen

Dobbelen om sinterklaaslekkernijen

25 november 2014
Nederlands Bakkerijmuseum

December-herinneringen aan een banketbakkerij

05 november 2015
Jan Kreijenbroek

Hattem herdenkt de bevrijding

29 april 2015
Elly v.d Wetering

De pindasoep uit Ghana naar Beek

26 januari 2016
Corry Vermeulen

Gezegdes en het vroegere boerenleven in De Lebbenbrugge

11 januari 2016
Boerderijmuseum De Lebbenbrugge

Steltlopen in Didam

16 april 2015
Karin van der Velden

Van ballon tot baron

01 maart 2016
Edcar Vermeulen

Schooltradities van De Marlijn

10 maart 2016
Hettie Sipman
Galerij

Eten uit de krant

09 mei 2014
Willem Franck
Video

Kersenpittenspuwen

02 juli 2014
Erik van der Pol
Video

De bedrogen duivel

03 oktober 2014
Anja van Buren

Haren van de zeis

13 juni 2015
Ina Brethouwer
Galerij

Liemerse schink

13 januari 2015
Gerhard Kwak
VideoGalerij

De koortsboom in Overasselt

08 mei 2014
Jan Reijnen

“De duker zal ow halen”

18 mei 2015
Ina Brethouwer

Felicitatie van zeep!

09 mei 2014
Marjan van Kleef
Video

Paul Mulder en zijn Land aon de grens

23 maart 2016
Paul Mulder